Haptische technologie maakt het mogelijk om digitale omgevingen te voelen. Trillingen in een smartwatch, de weerstand van een controller of subtiele tactiele signalen in augmented reality kunnen gebruikers helpen oriënteren, zorgen voor meer toegankelijkheid en maken interacties intuïtiever. De technologie wordt breed toegepast in navigatie, gaming en virtuele werelden, vaak juist om de gebruiker meer controle te geven.
Maar wat als diezelfde technologie ook ons gedrag kan sturen zonder dat we het merken?
In onderstaande video vertellen onderzoekers Abdallah El Ali (CWI/Universiteit Utrecht) en Karthikeya Venkatraj (TU Delft) over het concept dark haptics: tactiele signalen die onbewust invloed uitoefenen op onze besluitvorming. Hun bekroonde demo combineert klassieke trillingen met zogeheten pseudo-haptiek, zoals gesimuleerde barrières die je handbeweging op het scherm afremmen.
Manipulatie via aanraking
Het idee voor de demo ontstond tijdens een gebruikersonderzoek, waarin deelnemers werd gevraagd of ze hun e-mailadres wilden achterlaten. Veel mensen kozen in eerste instantie voor “nee”, maar veranderden hun antwoord naar “ja” nadat ze negatieve haptische feedback kregen. Die onverwachte omslag riep een indringende vraag op: kun je mensen manipuleren via aanraking?
Vervolgens bouwden de onderzoekers een demo die dit effect zichtbaar maakt. Ze onderzoeken nu hoe je zulke manipulatieve haptische signalen in real time kunt herkennen.
Prijs
Hun werk werd bekroond op CHIWORK 2025, een toonaangevende conferentie over Human-Computer Interaction for Work.
