Nieuwe manier om groepsdynamiek te meten in eXtended Reality (XR): DIS wint de Best Paper Award

Postdoctoraal onderzoeker Sam Van Damme won de Best Paper Award op de 17e International Conference on Quality of Multimedia Experience (QoMEX’25). QoMEX is een jaarlijkse internationale conferentie die zich richt op onderzoek naar de kwaliteit en ervaring van multimediatechnologie.

Sam van Damme

Van Damme won de prijs voor zijn artikel ‘From Individual QoE to Shared Mental Models: A Novel Evaluation Paradigm for Collaborative XR’. Het artikel is het resultaat van een wetenschappelijk sabbatical van drie maanden bij CWI, Distributed and Interactive Systems group, van postdoctoraal onderzoeker Sam Van Damme van de Universiteit Gent. Het artikel is mede-geschreven door Jack Jansen (CWI), Silvia Rossi (CWI) en Pablo Cesar (CWI en TU Delft).

Focus op groepsdynamiek in XR

Om het succes van een XR-teamtoepassing goed te kunnen meten, richt het onderzoek zich minder op individuele technische tevredenheid en meer op het collectieve begrip en de verbondenheid van de groep. Daartoe onderzoekt Van Damme een nieuwe benadering voor het evalueren van collaboratieve en sociale eXtended Reality (XR)-ervaringen. Naast de meer traditionele individuele meetcriteria die door de gemeenschap worden gebruikt, zoals Quality of Experience (QoE) of Sense of Presence (SoP), stelt dit artikel een meetcriterium voor dat is gebaseerd op groepsdynamiek: Shared Mental Model (SMM). Dit meetcriterium, afkomstig uit de psychologie, meet de kracht en congruentie van de dynamiek van een groep. In de teampsychologie is al aangetoond dat een hoge SMM cruciaal is voor effectieve samenwerking en betere prestaties.

Resultaten: een sterk gedeeld begrip is mogelijk in XR

Om beter te begrijpen hoe dit concept kan worden onderzocht, hebben we een prototypisch experiment uitgevoerd waarbij twee gebruikers samenwerkten aan een taak met blokken bouwen. De invloed van asymmetrische latentie (vertraging) werd gemanipuleerd, wat betekent dat de ene medewerker een andere mate van vertraging kon ervaren dan de andere.

De resultaten toonden aan dat zelfs in een XR-context een sterke SMM kan ontstaan tussen medewerkers, ook wanneer die gebruikers zeer verschillende rollen en gedragingen hebben en werken onder de stress van ongelijke technische omstandigheden (zoals asymmetrische vertraging).

Dit werk is een volgende stap van de DIS-groep in het onderzoek naar meetmethoden en protocollen om Social XR-ervaringen adequaat te evalueren, waarbij subjectieve en objectieve methoden worden gecombineerd. Naast bekroonde artikelen heeft het werk geresulteerd in open source software en datasets, en in standaardisatieactiviteiten bij ITU.

Over DIS

De Distributed and Interactive Systems (DIS)-groep van CWI richt zich op het faciliteren en verbeteren van de manier waarop mensen interactieve systemen gebruiken en met elkaar communiceren. We combineren datawetenschap met een sterk mensgerichte, empirische benadering om de ervaring van gebruikers te begrijpen. Dit stelt ons in staat om intelligente en empathische systemen van de volgende generatie te ontwerpen en te ontwikkelen. We baseren onze resultaten op realistische testomgevingen en datasets, en omarmen gebieden als ubiquitous computing, mensgerichte multimediasystemen en talen. Groepsleider Pablo Cesar won in 2020 de Nederlandse prijs voor ICT-onderzoek en is tevens hoogleraar Human-Centered Multimedia aan de TU Delft.