Open Dag Amsterdam Science Park

De Open dag Amsterdam Science Park op zaterdag 7 oktober 2023 is er voor iedereen tussen de 6 en 106 jaar die geïnteresseerd is in wetenschap en daar meer over wil weten. Tijdens dit jaarlijkse evenement kun je een kijkje nemen achter de schermen van de instituten op het Science Park. Doe een proef, luister naar interessante lezingen, volg een rondleiding of bezoek een demonstratie.

De Open Dag Amsterdam Science Park is onderdeel van het Weekend van de Wetenschap. Aan de Open Dag nemen vijf organisaties deel met elk een eigen programma dat je hier kunt bekijken: AMOLF, ARCNL, CWI, NIKHEF en UVA-FNWI.

Wat is er te doen bij CWI?

Activiteiten:

Scan je surprise ei en raad wat er in zit
Doelgroep: kinderen vanaf 6 jaar
Zou jij van tevoren willen weten wat er in een surprise ei zit, zodat je niet weer hetzelfde poppetje krijgt? Wij kunnen met röntgenstraling in het ei kijken zonder het open te maken! Bezoek ons Flex Ray lab, waar we een surprise ei voor je scannen.

Ook laten we zien hoe je een gesloten boek kunt lezen, wanneer je avocado perfect rijp is, en waarom elk museum in Nederland wel een röntgenmachine zou willen hebben.

Bliksem-show
Doelgroep: kinderen en volwassenen
We maken vonken en bliksempjes. Ook leggen we graag de uit hoe ze ontstaan, hoe ver we ze wiskundig kunnen modelleren, en waarom dat belangrijk is.

Hoe verzin je leuke spelregels?
Doelgroep: volwassenen en kinderen vanaf 12 jaar
Het ontwerpen van leuke spellen is moeilijk en kost heel veel tijd. Om dit eenvoudiger te maken, hebben we de Vie app ontwikkeld. Vie is een visuele programmeertaal waarmee je snel 2D spelletjes kunt ontwerpen. Je krijgt een korte introductie en de kans om zelf spelregels te verzinnen en uit te proberen.

Van plaatjes programmeren tot programmeertaal
Doelgroep: een opdracht vanaf 8 jaar en een andere opdracht voor volwassenen
Computers programmeren doe je met een programmeertaal. Er zijn honderden programmeertalen in omloop, van groot tot klein, van eenvoudig tot heel ingewikkeld.

In deze sessie maak je kennis met YOP: een mini-taaltje om plaatjes mee te tekenen. Door eenvoudige instructies te geven, laat je een virtuele stift over het scherm bewegen, en voilà, je hebt een tekening. Maar wist je dat programmeertalen ook computerprogramma’s zijn? Dat betekent dat je ze zelf kan programmeren! Je kunt bijvoorbeeld bestaande sleutelwoorden vertalen in het Nederlands of Arabisch. Of je eigen instructies bedenken voor nieuwe geometrische vormen. Zo kun je dus de taal aanpassen aan je eigen wensen. Kom ook en word een echte taalingenieur!

Zoek het lek
Doelgroep: kinderen en volwassenen
Leidingen zijn erg belangrijk om water over lange afstanden te transporteren. Ervoor zorgen dat er geen water verloren gaat, is geen gemakkelijke taak. Want of we het nu leuk vinden of niet, lekken komen vaak voor! Het beste wat we kunnen doen, is deze lekken zo snel en nauwkeurig mogelijk opsporen.

Hoe doen we dat als we niet de echte leiding kunnen zien, maar alleen de datapunten van een paar sensoren die we in de waterleidingen hebben gestopt? We kunnen gebruik maken van simulaties en kunstmatige intelligentie om die gaten in onze kennis ‘op te vullen’! Door dezelfde technologieën in te zetten die voor onder andere ChatGPT worden gebruikt, kunnen we ook simulaties van waterstromingen genereren. Dergelijke simulaties kunnen vervolgens worden gebruikt om het lek te lokaliseren. We zullen laten zien hoe dit wordt gedaan met een kleine proefopstelling van een waterleiding. Je kunt zelf het lek komen zoeken. Denk je dat je de AI kunt verslaan?

Cryptris - Next Generation Cryptography Meets Tetris
Doelgroep: kinderen en volwassenen

Een kwaadaardige AI neemt het CWI over en alleen jij kunt het tegenhouden! Je krijgt versleutelde instructies die je sneller moet decoderen dan de AI.
Asymmetrische Cryptografie maakt dit makkelijk voor jou, maar exponentieel moeilijker voor de AI: want jij hebt de Geheime Sleutel, terwijl de AI alleen de Publieke Sleutel heeft. Jij hebt dus de kans om het CWI te redden.

Het handelsreizigersprobleem
Doelgroep: kinderen
Je gaat op reis langs alle universiteitssteden van Nederland en wil natuurlijk je route zo efficiënt mogelijk inplannen. Je taak is dus het vinden van een kortste rondreis langs al deze steden. Als het je lukt krijg je een cadeautje.
Huis met een kruis competitie
Doelgroep: kinderen
Iedereen kent het tekenspel “huis met een kruis”: Je moet met één pennenstreek een huis met een kruis erin tekenen waarbij geen lijn tweemaal getrokken mag worden. Kun je dit oplossen? Hoeveel verschillende manieren kun je bedenken om dit te doen? Haal het record en win een prijs!
Vind de kortste route door het doolhof
Doelgroep: kinderen
Lukt het jou om zo snel mogelijk de kortste route te vinden door het doolhof heen?

Veelvlakken bouwen van polydron
Doelgroep: kinderen vanaf 4 jaar
Bouwactiviteit van Stichting Vierkant voor Wiskunde.

Geheimschrift en puzzels (vouw- en schildpadpuzzel) & Möbiusband knippen
Doelgroep: kinderen vanaf 8 jaar
Knipactiviteit van Stichting Vierkant voor Wiskunde.

Lezingen

• Steven Pemberton: ‘Internet: the next 35 years’ (The talk will be given in English)
  The internet in Europe is 35 years old this year. For 50 years after the printing press was invented, books imitated manuscripts, before finally becoming what we now understand as books. In a similar way, the internet is still imitating pre-internet media: it could be described as paper documents without the paper; only the paper has been digitized away. So what should the internet *really* be like, and can we expect it to emerge in the next 35 years?
  
  
• Tim Baarslag: ‘AI en onderhandelen’
  Stel je voor dat je een computer zou kunnen inzetten bij ingewikkelde onderhandelingen: je schakelt de automatische onderhandelaar in, en die vindt voor jou de beste deal. Dit is een gloednieuw onderzoeksveld in de kunstmatige intelligentie. De toepassingen zijn eindeloos: denk aan salarisonderhandelingen, onderhandelingen over de prijs van een huis, of zelfs politieke onderhandelingen zoals een kabinetsformatie of klimaatakkoord.
  
  Bij CWI onderzoeken we hoe computers namens mensen kunnen onderhandelen. Om onderhandelingsalgoritmen te testen en te verbeteren, organiseren we zelfs een internationale onderhandelingscompetitie voor computers, waarbij computerwetenschappers vanuit de hele wereld hun beste automatische onderhandelaar inzenden. Hoe goed onderhandelen computers ten opzichte van mensen? En bij welke onderhandelingen kunnen we computers gaan inzetten?
  
  
• Anton Bouter: ‘Hoe kunnen we kunstmatige intelligentie gebruiken om artsen te helpen bij het opstellen van de beste inwendige bestralingsplannen voor de behandeling van kanker?’
  Brachytherapie is een vorm van inwendige bestraling die ingezet wordt onder andere bij de behandeling van prostaat- en baarmoederhalskanker. Om de bestraling zo goed mogelijk uit te voeren, moeten behandelplannen geoptimaliseerd worden zodat er zo min mogelijk straling naar gezonde weefsels gaat maar toch voldoende straling naar de tumor. Dit optimalisatie probleem is echter niet gemakkelijk, zeker wanneer fysisch accurate modellen worden gebruikt om door te rekenen hoeveel straling waar terecht komt. Om dit met de hand te doen, was voorheen tijdrovend (ongeveer een uur), terwijl de planning snel moet gebeuren omdat de patiënt ligt te wachten met holle naalden of applicatoren die ingebracht zijn voor de behandeling. CWI, in samenwerking met Amsterdam UMC en Leiden UMC, lukte het om AI technieken te ontwikkelen die in staat zijn om betere plannen te maken in minder tijd (30 seconden) waarbij ook nog eens inzicht wordt verschaft in de beschikbare afwegingen om meer of minder straling aan de tumor te geven ten koste van meer straling aan de omliggende organen.
  
  
• Robert van Liere: ‘Chinese ivoren puzzelballen’
  In de 18e en 19e eeuw werden er in China prachtige ivoren puzzelballen gemaakt, met meerdere lagen die je kan draaien. Op de ballen waren allerlei geometrische patronen uitgesneden. Hoe werden deze puzzelballen gemaakt, welke vorm had het gereedschap waarmee werd gewerkt? En: werden de makers van de ballen steeds beter in hun werk? Robert van Liere vertelt wat we leerden door 3D-scans te maken van deze ivoren voorwerpen.
  
  
• Christian Schaffner: Quantum Cryptografie: een nieuwe aanpak voor echtscheidingsproblemen?
  In deze publiekslezing zul je leren hoe je op een betrouwbare manier een muntje kunt opgooien over de telefoon. Je krijgt een sneak peek in de trukendoos van moderne cryptografen, die proberen problemen uit de dagelijkse praktijk op te lossen met wetten uit de kwantummechanica. Klinkt dat moeilijk? Geen zorgen, je hebt geen voorkennis over cryptografie of kwantum nodig!
  
  Alice en Bob gaan scheiden, en willen een muntje opgooien om te beslissen wie het huis mag houden. Daarbij komt ook nog kijken dat ze elkaar niet meer willen zien en daarom het muntje willen opgooien over de telefoon. Dit is het beroemde cryptografisch probleem genaamd "coin-flipping over the telephone". In deze lezing gaan we een oplossing voor dit probleem bekijken die gebruik maakt van de moeilijkheid van het opslaan van kwantuminformatie. Gedurende dit proces komen we technieken en standpunten van de moderne cryptografie tegen, zoals bits, abstractie en kwantumtoestanden.

Het uitgebreide programma staat ook op de website van de Open Dag Amsterdam Science Park.