De zaak Lucia de B. dient te worden heropend.

Op deze pagina licht ik de belangrijkste zaken nog even toe. Zie ook En dat heet dan bewijs, het uitstekende artikel in de NRC van 30 October.

De Statistiek

In de periode dat Lucia de B. in het Juliana Kinderziekenhuis werkte, gingen er 6 patienten dood op haar afdeling. In de evenlange periode voordat zij er werkte, gingen er 7 patienten dood. Er lijken dus minder mensen dood te gaan als er een seriemoordenaar aanwezig is! Dit feit was van begin af aan bekend bij het OM, maar is door hen niet vermeld aan de rechters, en is door niemand verder onderzocht. Zoals de eminente Britse statisticus Philip Dawid zegt in de uitzending van Nova van 29 September: You don't have to be a statistician to notice that there are serious problems here!

Het Kaartenhuis: als de zaak Baby A. wegvalt, valt het hele bewijs in duigen

Lucia de B. is voor 7 moorden en 3 moordpogingen veroordeeld. Voor alle 7 sterfgevallen is er oorspronkelijk een natuurlijke doodverklaring afgegeven; alle tien de "slachtoffers'' waren ernstig ziek. Slechts bij 2 van de 10 gevallen was er volgens de rechtbank wettig en overtuigend bewijs "boven redelijke twijfel verheven". Dat wettig en overtuigend "bewijs" is intussen hoogst omstreden; zie verderop. Wie het arrest bestudeert ziet dat er in de andere 8 gevallen vrijwel niets is: naast de natuurlijke doodverklaringen zijn er in al deze gevallen medische getuige-deskundigen die menen dat het om een natuurlijke dood gaat; in veel gevallen zegt zelfs de meerderheid van deskundigen dit. Deze 8 gevallen zijn meegenomen via het zogenoemde 'schakelbewijs': in het Nederlands recht geldt nl., dat als bewezen wordt geacht dat iemand de dader is van een misdrijf, dan is voor elk volgend 'soortgelijk' misdrijf minder bewijslast nodig om ook tot veroordeling te komen (dit is in feite een verkapt en in Lucia's situatie ook verkeerd gebruik van statistiek).

Gevolg van het schakelbewijs is dat als de eerste twee zaken wegvallen, er niets overblijft en eigenlijk alleen volledige vrijspraak kan volgen. De tweede zaak ging om een poging tot moord en was van meet af aan hoogst omstreden. De eerste zaak ging om de dood door digoxine-vergiftiging van Baby A. Het was de enige zaak die oppervlakkig gezien 'rond' leek.

De Medische Kant: "This Baby did not die of Digoxine Poisoning"

Baby A. stierf op 4 september 2001. Zij was zeer ernstig ziek. Volgens de getuige-deskundige Prof. De Wolff (een Nederlands toxicoloog) ging het om digoxine-vergiftiging. De Wolff was echter niet verteld dat het hart van A. niet was samengetrokken kort na de dood. Dit spreekt zeer sterk tegen digoxine vergifting; digoxine zorgt er nl. voor dat het hart samentrekt, en dat is vervolgens de doodsoorzaak. De Wolff ziet hierin geen aanleiding zijn oordeel te herzien. Echter: in Nova van 29 September zegt de patholoog DasGupta uit Houston, specialist met meerdere publicaties op het gebied van digoxine, letterlijk This baby did not die of digoxine poisoning. De Commissie Evaluatie Afgesloten strafzaken citeert Prof. Koren, toxicoloog en farmacoloog uit Canada, expert met meer dan 100 publicaties op het gebied van digoxine (De Wolff heeft er 0 en citeert Koren zelf in zijn rapport). Koren zegt in het rapport van de commissie (pag. 38 en 42):

Samenvattend ben ik van mening dat elke poging om de postmortale digoxinewaarden als bewijs van vergiftiging te interpreteren onjuist en, in alle eerlijkheid, vrij schokkend is. Het idee dat een beroepsbeoefenaar in de gezondheidszorg gevangen wordt gezet vanwege zo'n onjuiste interpretatie zou volstrekt onacceptabel zijn.

En de dagboeken dan?

Toen de zaak in 2002-2004 veelvuldig in het nieuws was, was ook ik van Lucia's schuld overtuigd. Dit kwam met name door de dagboeken die bij haar in huis waren gevonden. Zij rept daar van een "compulsie", en, zo meende ik ergens gelezen te hebben, elke keer als er weer iemand doodging, stond er in haar dagboek "ik heb weer toegegeven aan mijn compulsie". Lucia claimde tijdens de rechtzaak dat het om een compulsie om tarot te leggen met patienten ging; het OM dacht dat dat het een compulsie om te moorden was.

De waarheid is heel anders. Lucia noemt haar "compulsie" in totaal 9 keer. 8 van die 9 keer gebeurt er niets op de dag dat zij haar compulsie noemt. 1 van de 9 keer gaat inderdaad een mevrouw dood op de dag dat zij over haar compulsie schrijft. Echter: deze mevrouw had terminale kanker. 5 van de 6 door de rechtbank geraadpleegde experts denken dat het om een natuurlijke dood ging. Slechts 1 expert denkt van niet - en deze schrijft in zijn rapport voor het hof woorden van de volgende strekking: "eerst dacht ik dat het om een natuurlijke dood ging, maar gezien alle andere gevallen waarover in de media is bericht, denk ik dat nu niet meer". Het hof besluit deze ene expert - die een verkapt statistisch in plaats van een medisch argument gebruikt - te volgen, tegen de vijf andere experts in. Alleen op deze manier krijgt het hof het voor elkaar de compulsie aan moorden te koppelen. Zoals ook door P. van Koppen opgemerkt: door selectief bij de experts te winkelen kun je elke zaak rond krijgen.

Moet ik nog meer zeggen?